Het was volle bak, bij de debatten die plaatsvonden vanwege de val van Afghanistan. Er was geen partij die zich niet liet zien, maar vooral die zich niet liet horen in dit debat. Hoe had dit kunnen gebeuren? Hoe kan het zijn dat Defensie haar administratie niet op orde had? Dat de twee Nederlandse Hercules-vliegtuigen zich op het moment dat ze het hardst nodig waren amper van de grond wisten te komen?
Net als de Taliban rook de oppositie bloed en vochten ze voor hun eigen plek in de schijnwerpers van de collectieve verontwaardiging. Als opgejaagd wild drijven ze ministers in het nauw. Een drama als dit zou hen namelijk nooit overkomen zijn. Een prachtig stukje morele hoogmoed uit partijpolitiek belang.
Waar de krijgsmacht betoogt dat ze structureel vier miljard per jaar tekortkomt, ziet de SP dat anders. De mislukking van Afghanistan is, zo betoogden ze op Radio 1, voor hen een reden om twee miljard te bezuinigen. Geld dat in sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs geïnvesteerd kan worden, omdat die begrotingen (respectievelijk 95, 93 en 45 miljard euro) ook tekortkomen. Op diezelfde flank liet GroenLinks weten dat ook zij graag op Defensie bezuinigen. De luchtmacht en de marine mochten blijven, maar in materieel voor de landmacht lijken ze nog weinig heil te zien.
Wat er in de wereld aan de hand is, welke dreigingen klimaatverandering en vluchtelingenstromen met zich mee gaan brengen, dat de landen om ons heen om die redenen stuk voor stuk in hun Defensie aan het investeren zijn, ontgaat ze volledig. Ze zijn zich er ook niet van bewust dat een tekort aan geld voor onderhoud de Hercules op het moment suprême aan de grond hield. Net zomin als ze de economische gevolgen voor Nederland als handelsland overzien als wij niet naar de NAVO-norm toegroeien.
Al te lang verkeren wij in de luxepositie van vrede en veiligheid. De opkomst bij het debat over de defensiebegroting onlangs, een schamele vijf, misschien zes Kamerleden, was veel-, zo niet alleszeggend. Ook in de pers bleek het niet veel meer dan een voetnoot, simpelweg omdat er niets te halen valt, het eigenbelang voor veel partijen en de media ontbreekt. Dat is precies het contrast met Defensie. Militairen onderscheiden zich omdat ze het belang van ons allemaal verdedigen. Ook, en vaak vooral, dat van de mensen die ze liever kwijt dan rijk zijn.
Elke editie van de Militaire Courant schrijft Niels Roelen een verhaal bij een foto uit de actualiteit.
Deze column verscheen eerder in de Militaire Courant, editie december 2021.
Zo is het! En al decennia. De krijgsmacht is de sluitpost op de rijksbegroting, want iedereen heeft wel wat beters of leukers te doen. Militairen hebben geen stakingsrecht, maar de politieke zetbazen mogen op alles beknibbelen, ook op arbeidsvoorwaarden en deugdelijke materiële instandhouding. Zou men dat ook in de zorg pikken, bij de politie of in het onderwijs?
Toen de dienstplicht nog bestond – hoe impopulair bij sommigen ook – bestond er een binding tussen kiezers en Defensie en dus ook met de politiek. Menigeen had gediend, was paraat of moest nog gaan dienen en zodoende werden in vrijwel elk gezin de verhalen gehoord over het wel en wee van het militaire bestaan. Niet zelden belde een ouder van een soldaat de commandant rechtstreeks of trok een volksvertegenwoordiger aan zijn/haar jasje met het verzoek iets aan een tekort of behandeling van zoonlief te doen.
Nu is onze collectieve veiligheid geprivatiseerd; uitbesteed aan mensen die vrijwillig dienen en die kennelijk daarmee afstand hebben gedaan van elke zeggenschap over hun werk en met wie de politieke gezagsdragers liever ook geen rekening meer houden. Wie op kosten van de gemeenschap in de grote zandbak wil blijven spelen – zo wordt dat vaak ter linkerzijde van het spectrum gezien – moet elke losse flodder in dank aannemen en verder gewoon de bevelen opvolgen.
Het feit dat onze jongens en meiden vaak ver weg van het thuisfront worden ingezet, doet de zaak al evenmin goed. Ver weg van de publieke belangstelling en op missies die veel mensen helemaal niets zeggen. Wat hadden en hebben we te zoeken in Mali, Afghanistan en Irak/ Waarom lopen we als schoothondjes achter de Amerikanen aan? Dat Nederlandse militairen vaak het verschil maken en zich juist positief onderscheiden van de grote Amerikaanse broer, ontgaat velen. Evenals het feit dat er nadrukkelijke voorwaarden aan de bescherming van de grote broer zijn verbonden, zonder welke de veiligheid van Europa een aanfluiting zou zijn.
Dat alles valt niet meer in een tweet te verpakken en zo gaat het verhaal verloren in het gekwetter van elkaar nababbelende opinieleiders die elk negatief nieuws wel in een oneliner of kreet kunnen uiten.
Wat te doen met alle groene en progressieve agendapunten, die steevast hoger op de verlanglijstjes van kiezers staan? Nog maar een keer uitleggen dat de potentiële tegenstanders geen enkele interesse hebben in vergroening, mensenrechten of de emancipatie van mensen met een andere gender? Of hoe de meer rechtse partijen te woord staan die Europa een aberratie vinden en die in vreemdelingen enkel opportunisten zien, die hier niets te zoeken hebben. Nog maar een keer uitleggen dat we in een kleine wereld leven waarin wat enkele duizenden kilometers verderop gebeurt van rechtstreekse invloed kan zijn op onze levens en dat meebouwen aan veiligheid en stabiliteit daar wel degelijk nut heeft?
Na dertig jaar eindeloos precies dat doen tegen iedereen die het maar wil horen, geloof ik dat het roepen in de woestijn is. Zelfs het huidige kabinet, dat nu wel substantieel in de krijgsmacht investeert, doet dat niet uit overtuiging. Integendeel, het is een zwaar bevochten compromis uit pure noodzaak geboren. Als bondgenoten Nederland niet hadden aangesproken of het uitvreters-gedrag, was er geen cent bijgekomen. Ook de dreiging van oorlog dichterbij onze grenzen is op de keper beschouwd geen aanleiding geweest; als andere landen voor onze progressieve of nationalistische idealen de kastanjes uit het vuur wil halen, dan drukken wij graag onze snor en heffen belerend het vingertje.
Ons land is gevormd door dominees en kooplui. Altijd uit op makkelijke winst, koopjes en het binnenhalen van zieltjes. Beide doet men alleen door mensen te vertellen wat ze willen horen, niet wat ze zouden moeten weten. En daarom staat Defensie altijd 3-0 achter.
Hoog tijd dat (oud-) generaals en admiraals luider van zich laten horen en dat in het staccato van verwoede kwetteraars. Tijd dat ook oud-bewindslieden, veteranen en mensen van het thuisfront hun stem laten horen. Niet door met de driekleur en oranjegevoel te zwaaien, maar met een appèl op fatsoen en gezond verstand. Wij moeten spreken omdat onze jongens, meiden en mensen met een andere gender dat niet mogen.
Heel misschien dat we dan eindelijk niets meer hoeven uit te leggen, omdat het gratuite gekrakeel voor eens overstemd wordt door de zorg voor mensen, die hun leven wagen (of zelfs verliezen) in dienst van ons allen. Wie daar de waarde niet van inziet, moet met krachtige stem en klinkende argumenten worden weersproken.
Prima betoog, ter aanvulling nog dit. De manier waarop onze politiek de militairen en de veteranen behandeld (of beter gezegd, hoe ze dat niet doen) Pensioengat, salaris dat afwijkt van veel andere overheidsdiensten, en de vermaledijde veteranenwet. Deze wet is niets meer en niets minder dan damage control, hoe hou ik mensen buiten! Immers zorg bieden kost geld. En dan de enorme betutteling met de cursus om te gaan met LHBGT. Uiteraard is daar wel geld voor. Het is juist deze behandeling die ervoor zorgt dat meer en meer veteranen zich afwenden van de politiek. Met de komst van de nieuwe minister van D66 zie ik weinig goeds in de toekomst.
En nu een minister met geen enkele militaire ervaring. Dat vraagt om moeilijkheden. Die sneeuwt onder bij eerste de beste soldaat 😩