Yvonne Niersman koos bewust voor een loopbaan als marinevlieger: ze wilde strijden voor vrede en veiligheid. Haar missies brachten haar van gevaarlijke anti-piraterijoperaties tot een gijzeling in Libië, die haar leven voorgoed zou tekenen. Jaren later zet ze haar ervaring en kracht in als piloot op de traumahelikopter. "Mensen helpen is mijn missie."
Als jong meisje droomde Yvonne Niersman ervan om piloot te worden. Eerst dacht ze aan het burgerluchtvaart, maar gaandeweg kwam Defensie in beeld. "Ik was al bezig met een civiele vliegopleiding toen iemand me wees op de Marine Luchtvaartdienst. De missies, de mindset, dat trok me enorm." Hoewel er geen militaire achtergrond in haar familie was, wist ze zeker: dit pad moest ze volgen. "Mijn omgeving moest wel twee keer knipperen toen ik vertelde dat ik voor de Marine koos, maar vooral trots overheerste."
Bij de Marine leerde ze vliegen op de Lynx-helikopter. De opleiding was zwaar, maar paste haar goed. "Ik was misschien niet het stereotype meisje dat je bij Defensie verwacht, maar mijn motivatie klopte." Zelfs haar openheid over haar lidmaatschap van Greenpeace tijdens het sollicitatiegesprek werd gewaardeerd. "Ik kon bewust zeggen dat ik achter de opdrachten van de Marine stond."
Een roerige missie
Yvonnes eerste missies gingen vooral over anti-piraterij en drugbestrijding. In 2009 en 2010 patrouilleerde ze in de Indische Oceaan. "Piraterij vierde hoogtij. We moesten snelle skiffs stoppen. Soms met waarschuwingsschoten voor de boeg, letterlijk."
Een van haar meest memorabele acties vond plaats op een Duits koopvaardijschip dat door Somalische piraten werd aangevallen. "We kregen de melding dat piraten aan boord klommen. Vanuit onze helikopter maakten we foto's en hielden afstand, want ze hadden mogelijk wapens." Met een snelle operatie zette Yvonne en haar team mariniers af via een 'fast rope' vanaf haar helikopter. "We werkten onder dekkingsvuur. Het was oorverdovend, maar in mijn hoofd was het doodstil van concentratie."
De actie slaagde: de piraten werden overmeesterd, de bemanning gered. Voor haar rol in deze operatie ontving Yvonne het Vliegerkruis. "Een enorme eer."
Gijzeling in Libië
Toch kende haar carrière ook schaduwkanten. In 2011 werd Yvonne tijdens een reddingsmissie in Libië gegijzeld. "We moesten een Nederlander evacueren. Het idee was om snel en ongezien iemand op te halen." Maar de situatie ter plekke bleek verraderlijk: "We landden op het strand, en vanuit alle hoeken kwamen gewapende mannen tevoorschijn."
"Mijn eerste gedachte was: hoe houd ik iedereen in leven?"
Yvonne en haar team werden onder schot gehouden en weggevoerd. "Mijn eerste gedachte was: hoe houd ik iedereen in leven?" Onder bedreiging slaagde ze erin om de draaiende helikopter uit te zetten en nog een noodsignaal te versturen. Daarna volgden twaalf lange dagen van gevangenschap. "We werden ondervraagd, geblinddoekt vervoerd, maar gelukkig ook humaan behandeld."
De onzekerheid over haar lot vond ze het zwaarst. "Wat echt pijn doet, is dat je je familie niet kunt laten weten dat je leeft." Uiteindelijk kwam via diplomatieke onderhandelingen hun vrijlating tot stand. "Dat moment vergeet ik nooit. Ze gaven me een weekendtas met een bloemenmotief – speciaal voor mij. Dat detail raakte me."
De kracht van kameraadschap
De ervaringen lieten hun sporen na, maar maakten Yvonne ook sterker. "Ik heb er enorm veel over gesproken, met collega’s, met vrienden. De steun die ik kreeg, was goud waard." Met haar team keerde ze zelfs terug naar het schip om de missie af te maken. "Dat wilden we absoluut."
Vandaag de dag deelt Yvonne haar ervaringen met nieuwe officieren in opleiding. "We leggen twee missies naast elkaar: één die succesvol verliep en één waarin alles misging. Daar kunnen ze van leren."
Van missie naar traumaheli
Na haar militaire loopbaan maakte Yvonne in 2019 de overstap naar de traumahelikopter. "Ik wist al tijdens mijn marinejaren: mensen helpen is mijn missie." Als piloot bij de traumaheli brengt ze haar ervaring en focus dagelijks in praktijk. "De dynamiek, het snel schakelen, het teamwork – dat herken ik uit de marine."
Met drie kinderen thuis combineert ze haar werk met haar gezin. "Als mijn kinderen ooit voor Defensie kiezen, zou ik trots zijn. Al zal ik als moeder natuurlijk ook even slikken."
Of ze zichzelf veteraan voelt? Yvonne lacht: "Ja en nee. Ja, omdat ik die erkenning voel. Maar nee, want in mijn hoofd is een veteraan nog steeds een oude man met een grijs uniform. Ik voel me nog jong."
Haar uitzendingen beleeft ze opnieuw wanneer ze Eddie Vedder’s ‘Into the Wild’ hoort. "Die muziek draaide ik eindeloos op het schip. Het brengt me in gedachten terug naar zee, naar het avontuur, en naar het trotse gevoel dat ik er deel van mocht uitmaken."
Dit artikel wordt mede mogelijk gemaakt door Noventas.
