Erik Groenendijk vecht mee aan het front in Afghanistan. Maar als hij onterecht beschuldigd wordt van sabotage, besluit hij uiteindelijk de militaire wereld achter zich te laten. Hij kiest voor iets heel anders: de strijd tegen stroperij in Afrika. Daarover schrijft hij het boek Wildlife Crime, De rauwe strijd tegen stroperij.
Het boek begint in mineur, en bepaalt voor een belangrijk deel de beslissing die Groenendijk neemt: zijn maatje Rory wordt doodgeschoten door jihadisten bij de uitvoering van zijn werk tegen stroperij. Want die wereld is rauwer dan je zou denken: het gaat niet alleen om een hoop dieren-ellende, ook Rory, Erik en de Rangers zijn hun leven niet veilig.
Erik neemt ons mee naar de reden waarom hij Defensie verliet: een granaat die in een ‘Bushmaster’ pantservoertuig ontplofte, en waar hij, met een kameraad, de schuld van kreeg.
‘Spelen met kneed en slagsnoer was mijn ding. Om die reden zat ik bij de pantsergenie. En Afghanistan, of, wat preciezer, de provincie Uruzgan, had genoeg zandbak om in te spelen. Ik was er op uitzending van oktober 2009 tot maart 2010, zat in een groep van acht, aangeklikt bij een infanterie-eenheid.’
Sabotage
Als hij op een gegeven moment in een voertuig een iPhone zoekt, gaat het mis: ‘Naast de bestuurdersstoel zak ik op een knie om vervolgens liggend op mijn buik onder de zitting te kunnen gluren. Appie staat links achter mij. Zodra ik bijna op mijn buik lig om onder mijn stoel te kijken, schreeuwt hij. ‘Erik… rennen, rennen, rennen!’ Erik rent weg, maar wordt omvergeblazen door een ontploffing. Al snel krijgen hij en Appie de schuld van sabotage, en het duurt heel lang voordat Erik de ware toedracht leert kennen. Intussen heeft hij gedesillusioneerd het leger verlaten.
Bennebroek
Hij begint een waakhondenbedrijf, maar komt dan in contact met Rory. ‘Rory en ik hoorden van elkaars bestaan door zijn schoonouders, Hanneke en Wim, en die van mij, Joop en Lutske. Op visite bij gezamenlijke vrienden raakten zij met elkaar in gesprek over hun dochters en de aangehaakte schoonzonen, die toevallig een straat van elkaar vandaan woonden in Bennebroek (‘Bennie Broek’, zoals Rory en ik het later noemden). Ze hadden het over mijn ‘avontuurlijke’ inslag en mijn activiteiten in het leger en met speurhonden en over Rory’s toewijding en zijn inzet op het
gebied van wildlife en natuurbehoud. Misschien moesten ‘ze’, Rory en ik dus, maar eens een keer met elkaar afspreken.’ Ze blijken elkaar aan te voelen en ook aan te vullen. ‘Drie maanden na onze eerste ontmoeting vertrek ik in juli 2017 samen met Rory naar Mali.’
Maar de stroperij aanpakken lijkt wel erg veel op oorlogvoering. ‘Hoe verder van de hoofdstad, hoe groter de dreiging. Om die reden pikken we met de rangers ook voor Rory en mij een ak 47 op, in een kantoortje bij een paar militairen van het Ministère des Eaux et Fôrets’.
En het gaat ook mis: ‘In een reflex ruk ik mijn oordopjes uit. Ik grijp mijn ak, spring uit de auto en zoek dekking achter de landcruiser: bij het motorblok, want dat geeft de meeste dekking. Na enkele minuten ontdek ik dat ik mijn scherfvest niet om heb. Zo snel ik kan, gris ik het uit de laadbak en trek het over mijn hoofd.’
Uiteindelijk wordt zo’n aanslag Rory fataal. Maar Erik geeft niet op: hij blijft doorgaan met de stroperij aanpakken. Hij begint een stichting, Wildlife Solutions. ‘Ik volg daarbij het gedachtegoed van Rory – onder meer een focus op het belang van lokale gemeenschappen en het trainen van rangers – en richt me op datgene waar ik goed in ben: de training en inzet van speurhonden: detection dog specialists combatting wildlife crime.’
Realiteit
Groenendijk geeft nadrukkelijk aan waarom hij kiest voor deze aanpak, en zich niet aansluit bij internationale organisaties: ‘De grote organisaties zoals Wereld
Natuur Fonds en African Parcs met hun honderdduizenden donateurs en de marketingmachines die nodig zijn om dit soort postkoloniale instituties in stand te houden, wapperen met hun pandavlag en etaleren hun celebrities. In hun feelgood-formule past niet de rauwe realiteit, enkel de waan van blanke superioriteit. En ondertussen zijn hun methodes een voedingsbodem voor mens-dierconflicten, armoede, geweld en extremisme. Waarbij ze niet een wereld scheppen voor mens en dier, maar de natuur veranderen in een wildlife-getto.’
Dit artikel verscheen eerder in de Militaire Courant editie december 2024.
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Noventas.
