Een uit de hand gelopen hobby

Frank Venus was in de wieg gelegd om het gelijknamige sloopbedrijf van zijn vader over te nemen. Toch vond hij nog de tijd om zijn eigen interesses na te jagen en richtte in 2006 zijn eigen bedrijf op: Uitgeverij Geromy. Hiermee bouwt hij aan een fonds van boeken over de Nederlandse luchtvaarthistorie, met de gouden formule van persoonlijke verhalen en prachtige illustraties.

Van foto naar boek
Het begon allemaal met één foto. ‘Ik heb de uitgeverij altijd als een uit de hand gelopen hobby gezien,’ grinnikt Venus. ‘Al van jongs af aan ben ik namelijk geïnteresseerd in de luchtvaart. Dat kwam doordat ik als kind in het huis van een mevrouw waar mijn moeder vroeger schoonmaakte, een foto zag van een jongeman bij een landingsgestel. Toen ik aan die mevrouw vroeg wie dat was, merkte ik dat ze geëmotioneerd raakte. Pas veel later kwam ik erachter dat de jongen op de foto haar zoon was, die was neergeschoten boven Normandië in de Tweede Wereldoorlog. De emotie van die vrouw bij dit beeld is me altijd bijgebleven.’

Vervolgens ging Venus aan de slag bij het sloopbedrijf van zijn vader, dat hij later van hem zou overnemen. Maar de interesse in luchtvaartgeschiedenis bleef. ‘Ik kwam in contact met Thijs Postma, een luchtvaartschilder, omdat ik een schilderij van De Falcon bij hem wilde bestellen. Met Postma heb ik toen het luchtvaartblad Luchtvaartwereld opgericht, dat anderhalf jaar heeft bestaan. In die tijd leerde ik ook Nico Geldhof en Cor van Gent kennen, en nog een heleboel andere prominente luchtvaartschrijvers uit de jaren ’70 en ’80. Luchtvaart was toen namelijk nog hot. Zij hebben me geholpen om uit te zoeken wie die jongen op de foto was.’

Dat leidde naar de eerste uitgaven van Geromy: een serie boeken over het 320 Squadron van de Koninklijke Marine in de Tweede Wereldoorlog, geschreven door Nico Geldhof. Drie lijvige boeken vol gedetailleerd beeldmateriaal. ‘Dat was het squadron waarin die jongen gevlogen had. Dat ontdekte ik toen ik marinevlieger Hans van der Kop tegenkwam, die leading navigator van het 320 Squadron was geweest. Hij had thuis een “smoelenboek”, zoals hij dat noemde, met foto’s van alle bemanningsleden. En daarin kwam die jongen naar voren. Toen dacht ik: dat moet een boek worden.’

Het was een sprong in het diepe: Venus had zelf nog helemaal geen ervaring in het boekenvak. Dat was voor hem echter geen reden om de uitdaging niet aan te gaan. ‘Ik ben de katalysator,’ vertelt de uitgever. ‘Als ik weet wat ik moet hebben, een vormgever, een drukker, enzovoorts, dan kom ik er wel, zij het met vallen en opstaan. Ik merkte dat er veel oudere mensen waren die hele leuke verhalen te vertellen hadden, of zelfs al manuscripten hadden liggen. Alleen konden zij geen uitgever vinden die het risico durfde te nemen. Dus kwamen zij bij mij terecht.’

Het maken en uitgeven van de boeken was nog maar het begin. Hoe breng je ze aan de man? Het antwoord lag in het vinden van een niche. ‘Toen ik in dat marktwereldje terecht kwam, dachten ze eerst: wat is dat voor een vreemde vogel? Ik had namelijk helemaal geen militaire achtergrond, alleen maar een grote interesse in de militaire luchtvaart. En gelukkig zijn er meer mensen met die interesse. We hebben zelfs een aantal vaste klanten die vrijwel alles kopen wat we uitgeven, ongeacht de prijs.’

Koffietafelboeken
Een uitgave waar Venus bijzonder trots op is, is De Interneringen van vliegtuigen tijdens De Groote Oorlog, geschreven door Frits Gerdessen en Nico Geldhof. ‘Dit boek vertelt een interessant stukje geschiedenis. Wij waren in de Eerste Wereldoorlog neutraal, dus als er vliegtuigen van bijvoorbeeld België of Duitsland in Nederland landden, hadden we de plicht om ze niet meer mee te laten doen aan de oorlog. De officieren moesten beloven dat ze niet zouden vluchten en werden in een hotel gezet, terwijl de bemanningsleden in een kamp moesten verblijven. Vervolgens probeerde Nederland die vliegtuigen op te kopen: aan het eind van de oorlog hadden we zo’n honderdzestig exemplaren. En dat terwijl we daarvoor, zeg ik altijd gekscherend, alleen een gehuurd vliegtuig hadden, de “Brik” van Marinus van Meel. Dat was het begin van onze militaire luchtvaartgeschiedenis.’

Ook kijkt de uitgever erg uit naar Breguet Atlantic van Martin de Boer, dat begin oktober bij Geromy verschijnt. De titel van het boek verwijst naar het vliegtuig dat lange tijd het enige was dat specifiek voor maritieme patrouilletaken was ontworpen, en in dienst was bij de Koninklijke Marine van 1969 tot 1984. ‘We hebben ook een aantal andere vliegtuigen van de Marine Luchtvaartdienst beschreven, het begint al een mooie serie te worden!’ Onlangs verscheen Een Eeuw Marineluchtvaartdienst 1917-2017, een pil van ruim 500 pagina’s. Venus grapt nuchter: ‘Niemand leest ze uit. Het zijn echte koffietafelboeken.’

En verder
De uitgever heeft voorlopig nog genoeg ideeën voor de toekomst. ‘We zijn bezig met een project voor jongeren, om ook hen kennis te laten maken met dit deel van ons verleden. Daarvoor moeten we drempelverlagend zijn; onze boeken zijn vrij wetenschappelijk. Dat kan bijvoorbeeld doorslaan tot details als “het foute boutje in het zesde spant drie hoog”. Als je de jeugd wilt bereiken, dan moet het bijna een avonturenboek worden.’

Naast het maken van boeken, is ook het verzamelen daarvan een hobby van Venus. In het kantoor van zijn sloopbedrijf is een hele kamer omgetoverd tot een antiquariaat van luchtvaartboeken. Van avonturenstrips tot wetenschappelijke naslagwerken in het Nederlands, Duits en Engels. ‘Er zijn zoveel mooie boeken uitgegeven. Telkens kom ik er weer een tegen en dan denk ik: wat leuk om te lezen!’ Op de vraag of hij met zijn uitgeverij zelf ook ooit internationaal wil gaan, luidt het antwoord beslist: ‘Nee, het vastleggen van de Nederlandse luchtvaarthistorie is waarvoor wij bestaan. We kunnen trots zijn op onze taal en onze marine.’