Interview Patrick van der Wal: Ruimte voor gevoel

Patrick van der Wal is als marechaussee op uitzending geweest in Bosnië, en als politieman in Afghanistan. Inmiddels werkt hij al een aantal jaar bij de politie. In het boek Gevangen in gevoel schrijft hij op meeslepende wijze over zijn moeizame weg naar zelfacceptatie, en zijn eigen hoogsensitiviteit.  

Door Inge Kommeren 

Hoogsensitieve personen (HSP) zijn mensen bij wie prikkels en signalen harder aankomen. Daardoor hebben ervaringen meer indruk op hen, en voelen ze andere mensen ook beter aan. Als veteraan, ex-militair, politieagent en HSP is Patrick dé aangewezen persoon om een boek te schrijven over hoogsensitiviteit in de ‘hardere’ beroepen.  

Het boek gaat over zijn levensverhaal, van kind tot Patrick 2.0; hoe hij bij de Koninklijke Marechaussee begon als dienstplichtige, hoe zijn twee uitzendingen en zijn tijd bij de politie waren, maar ook hoe zijn persoonlijke leven uitdagingen met zich meebracht. Hij vertelt hoe hij moeite had met zijn gevoelens uiten, en hoe zijn ‘ware ik’ hem uiteindelijk heeft ingehaald. Hoe was het om alles op te schrijven? ‘Dat was heel heftig. Ik heb er in totaal vier jaar over gedaan, en schreef niet elke dag. Ik merkte eigenlijk dat ik het het moeilijkste vond toen mijn eerste vriendin het uitmaakte. Toen was ik drieëntwintig. Daar kwam een hoop oud zeer naar boven. Dat was erg lastig.’ 

Patrick vindt het belangrijk dat er meer aandacht komt voor hoogsensitieve personen, met name binnen hoog-risico beroepen. ‘Ook nog binnen de hoog-risico beroepen wordt hoogsensitiviteit niet herkend, of erkend. Ik ben eigenlijk de eerste die ook echt op deze manier met de poten in de klei staat, die gewoon op straat loopt en hier ook voor uitkomt. Twintig tot dertig procent van de mensen zijn in meerdere mate sensitief, of zelfs hoogsensitief, en dat gaat ook vaak samen met hoogbegaafdheid. Daar is te veel over onbekend, en ik zie gewoon dat mensen onnodig uitvallen.’ 

Hij maakt zich ook hard voor hoogsensitiviteit van de positieve kant bekijken, vult hij aan: ‘Hoogsensitiviteit hoeft geen zwakte te zijn, maar je moet er wel goed mee omgaan. Het kan ook juist een kracht zijn. HSP’ers zijn meer verbinders. Dat is een prachtig iets wat je juist zou moeten gebruiken en inzetten binnen de hoog-risico beroepen.’ 

Het individu boven labels 
Het probleem met uitval door hoogsensitiviteit is dat er vaak een verkeerde diagnose wordt gegeven. Patrick kreeg zelf ook bijna een diagnose voor PTSS toen hij uitviel door zijn depressie. ‘Dan ga je dus naar een bedrijfsarts, als je emmertjes uiteindelijk vol zijn, en dan wordt er gezegd: “Volgens mij heb je PTSS.” Ik heb geen PTSS, ik heb me daarop laten onderzoeken. Maar, ik heb bijvoorbeeld wel veel nachtmerries, ik ben heel vaak alert, dat soort dingen, en dat zijn overeenkomsten met PTSS. PTSS en depressie, dat zijn stoornissen. Hoogsensitiviteit is een aangeboren persoonlijkheidskenmerk. Dat is geen stoornis, daar kun je ook niet op gediagnostiseerd worden, je kan het slechts herkennen, door erover te lezen als je bepaalde symptomen hebt.’ 

Daarom vindt Patrick dat we voorzichtiger moeten omgaan met mensen gelijk willen labelen. ‘Binnen onze maatschappij worden we heel snel in hokjes gestopt; bestempeld, gelabeld, noem het maar op. Soms kan dat ook, want er zijn echt mensen die stoornissen hebben, die medicatie nodig hebben of die bepaalde hulp nodig hebben, maar er is heel veel onbekend. Je ziet ook, bijvoorbeeld met de DSM-5, dat veel mensen onnodige labels krijgen, bijvoorbeeld ADHD, ADD, het autismespectrum. Als je wat introverter bent, dan is daar niks mis mee, maar we zeggen heel vaak al snel: “Die is autistisch” of “Die heeft ADHD.” Dat is allemaal bullshit. We moeten meer van die labels af, en meer aandacht hebben voor het individu, en dus ook die sensitiviteit.’ 
Het boek heeft overigens een uitgebreide bijlage waarin Patrick al het onderzoek laat zien dat hij heeft gedaan, en ook noemt wat precies de kenmerken van een HSP zijn. 

 
Een boek met een soundtrack 
Naast meeslepende omschrijvingen en mooie plaatjes, heeft dit boek ook nog een soundtrack, door middel van QR-codes. Patrick legt uit: ‘Ik heb dat gedaan omdat in mijn leven als hoogsensitief persoon muziek mij altijd rust heeft gegeven, maar ook heeft opgepept. Ik ben heel goed in muziek relateren aan wat er gebeurt in bepaalde periodes in je leven. Ik wilde eigenlijk alleen de titel en een stukje van de tekst erin zetten, maar toen kwam de uitgever met het idee: “Hé, misschien wel leuk om dat met een QR-code te doen.” Ja, dat vond ik prachtig.’ 
De keuze van de nummers was soms wat lastig. ‘Er staan nummers bij waar ik gewoon echt helemaal niets mee heb, of juist een heel rotgevoel bij heb, bijvoorbeeld Lemon Tree van Fools Garden. Toen zat ik ook echt in een dip, dat was 1995-1996. Ik ben zelf bijvoorbeeld fan van George Michael, echt een beetje de onbekende nummers van hem, en Frank Boeijen als Nijmegenaar. Die had ik er eigenlijk nog in willen zetten, maar ik heb echt mijn gevoel gevolgd en dit is het geworden.’ 

Je kunt de soundtrack die bij het boek hoort beluisteren via Spotify, onder de naam ‘Gevangen in Gevoel’. 

Patrick van der Wal, Gevangen in gevoel, White Elephant Publishing, 255 pagina’s (€ 22,00).  

Te verkrijgen op www.we-publishing.nl en www.patrickvanderwal.com. Patrick doneert aan de stichting 113 Zelfmoordpreventie voor elk boek dat hij verkoopt.