Maaike Hoogewoning was twee keer militair operatieassistent in Afghanistan. In haar boek Oorlog in de operatiekamer neemt ze de lezer mee in een wereld die velen niet kennen.
In de loop der jaren heb ik ook aan medische collega’s in diverse ziekenhuizen mijn verhaal verteld. Wat ik opmerkte is dat er veel interesse is in mijn ervaringen in oorlogsgebied. Dat heeft mij doen besluiten toch verder te gaan met het op papier zetten van mijn verhaal. Eigenlijk moest het boek al af zijn voordat onze tweede geboren werd. Maar dat heb ik niet gehaald; hij is wanneer mijn boek daadwerkelijk uitkomt inmiddels al vier jaar. Tijdens mijn missies in Afghanistan, Kandahar, hield ik een dagboek bij. Op die manier kon ik de ervaringen die ik tijdens mijn werk op de operatiekamer (OK) meemaakte, van mij af schrijven en het een plek geven. Maar ook om naar het oh zo belangrijke thuisfront te sturen, die graag wilden weten hoe het mij verging, daar in de zandbak. Dat heb ik ze tot op zekere hoogte ook wel geschreven, maar niet alles, lang niet alles. Hoe kan ik thuis vertellen dat ik een paar keer per dag op de grond moet gaan liggen, omdat er raketten op de basis worden afgevuurd? Maar ze hoeven zich geen zorgen te maken, hoor, er is niks aan de hand hier. Of hoe vertel ik dat er op één dag helaas drie jonge Amerikaanse collega’s zijn overleden bij mij op de operatiekamer? Meestal vertel ik alleen de leuke dingen die ik die dag heb gedaan en dat ik het druk heb gehad met werken, we hadden veel patiënten. Je wilt het thuisfront niet nog ongeruster maken dan zij toch al zijn.
Daarnaast vind ik het ook belangrijk om de andere kant van onze krijgsmacht te laten zien, de verzorgende kant. Vaak is de eerste gedachte aan het leger: schieten en bommen gooien.
Maar er is meer binnen de krijgsmacht. Ik zit bij het regiment Geneeskundige troepen. ‘Eripiendo Victoriae Prosum’ staat er op mijn baretembleem, in het Nederlands vertaald: ‘Al helpende dien ik de overwinning’ en dat doe ik op de operatiekamer, tezamen met de rest van het chirurgisch team.
Ik denk dat zo’n 80% van de krijgsmacht uit ondersteunend personeel bestaat om de overige 20%, die soms wél schietend voorwaarts moeten gaan, te ondersteunen en bij te staan. De vele ondersteunende collega’s zorgen ervoor dat er post aankomt in het missiegebied, dat er gegeten kan worden, dat er schoon drinkwater is, dat er een woon- en werkomgeving wordt gebouwd, dat er psychische zorg aanwezig is, noem alles maar op. Maar ook medische zorg is aanwezig en uitgebreid in de vorm van een chirurgisch team, waar ik als operatieassistent deel van uitmaak. We helpen elkaar tijdens de momenten dat het goed gaat, maar ook wanneer het fout gaat. Dan staan wij als chirurgisch team dag en nacht klaar om de gewonde collega’s de medische hulp te bieden die zij op dat moment zo hard nodig hebben. Het is heel paradoxaal; aan de ene kant wil ik graag werken tijdens een missie, want dat is mijn vak, daar heb ik voor geleerd en veel cursussen voor gevolgd. Maar aan de andere kant zijn het in mijn geval wel mijn (internationale) collega’s die (meestal) zwaargewond en verminkt aan mij voorbij trekken. Ik vergelijk het maar met een topsporter: die traint ook niet zijn gehele leven alleen maar om het trainen, hij wil die allerbelangrijkste wedstrijd winnen en met goud thuiskomen. Op dat moment functioneer ik als de beste, ik vlieg op de adrenaline en skills en drills die mij geleerd zijn. Maar achteraf pas komt het besef dat het een jonge collega van mij is of was…. Diezelfde adrenaline zal mij later gaan dwarszitten.
Mijn uitzendingen hebben mij gemaakt tot wie ik ben en voor mij is dodenherdenking op 4 mei voorgoed veranderd. Ik heb samen met mijn man Ray gekozen om voor Defensie te gaan werken en daar horen tenslotte ook uitzendingen bij. Ik wist dat ik in de hel op aarde terecht zou komen in Afghanistan, maar er daadwerkelijk dan ook zijn, zien, horen, ruiken en voelen is toch echt een ander verhaal, mijn verhaal: ‘Oorlog in de operatiekamer’.
Maaike Hoogewoning, Oorlog in de operatiekamer. Belevenissen van een militair operatieassistent in Afghanistan, White Elephant Publishing, 304 pagina’s (€ 22,00)