‘Wees trots op wie je bent’
Ter ere van de Pride Amsterdam, die komende week is, heb ik een aantal interviews gehouden met mensen die zich inzetten voor een beter werk- en leefklimaat voor LHBT+-ers binnen Defensie. Deze keer spreek ik met Jerry, bestuurslid van de SHK en ervaringsdeskundige LHBT+’er bij Defensie.
Door Inge Kommeren
Jerry is 35 jaar, woont in de buurt van Amsterdam, Hij heeft 10 jaar bij de Koninklijke Landmacht gewerkt. Daar heeft hij o.a. gewerkt in de logistiek. Hij heeft ook verschillende projecten uitgevoerd met betrekking tot diversiteit en inclusiviteit, gericht op de LHBT+-collega. Daarnaast vervult hij ook al een aantal jaar de nevenfunctie van vertrouwenspersoon bij het Ministerie van Defensie. Sinds dit jaar is hij begonnen bij de logistieke afdeling van de Koninklijke Marechaussee.
LHBT+er zijn bij Defensie is niet vanzelfsprekend, zo vertelt Jerry. ‘Wanneer ik uit de kast ben gekomen in de privésituatie is echt way back, maar bij Defensie merk ik dat het soms toch wel lastig is. Ik praat er eigenlijk niet over. Als het collega’s zijn met wie ik veel samenwerk, dan vertel ik het wel. Dat maakt het werk gewoon makkelijker en eerlijker. Maar ook dan vertel ik het niet direct, maar pas als het ter sprake komt. Het gaat tenslotte om het werk wat ik aflever en niet om hoe mijn thuissituatie er uitziet. Omdat je bij Defensie steeds op een andere functie zit, betekent dat ook dat je keer op keer opnieuw uit de kast moet komen. Daar word ik wel eens moe van.’
Anders dan ‘macho’
Wat vooral lastig is, is de ‘machocultuur’ die heerst in sommige onderdelen bij Defensie. ‘Ik zeg niet dat dit perse fout is, zolang iedereen zijn of haar plek maar krijgt binnen de groep en met plezier en een veilig gevoel naar het werk kan. Als je van de groepsnorm afwijkt, kan het lastig zijn om je plek in de groep te vinden. Dat geldt overigens niet alleen voor LHBT+ militairen maar in het algemeen als je net even anders bent.’
Daarnaast ben je vaak zeker niet in de meerderheid. ‘Je kan je als LHBT+’er redelijk alleen voelen. Op de kazerne waar ik werkte, werkten achtentwintighonderd mensen, en ik kende maar twee jongens die homo zijn. Als er meer mensen bij Defensie werken die LHBT+’ers zijn, dan is dat snel gemakkelijker. Je kunt ervaringen delen en vragen hoe je collega met bepaalde situaties om gaat. Nu voel je je wel echt anders, dit kan een eenzame periode zijn. Zo heb ik dat zelf nooit ervaren, maar van anderen heb ik dat wel zo begrepen dat ze zich eenzaam of “de enige” voelden. Ik heb me wel vaak anders gevoeld.’
Jerry heeft voor zijn werk, bijna alle kazernes in Nederland wel eens bezocht. Daarbij merkt hij vooral een groot verschil per krijgsmachtonderdeel. ‘Je ziet bij de Marechaussee (KMar), waarbij de taakstelling dichter op de samenleving ligt, dat de mensen in hun werk met een diversiteit aan mensen omgaan. Zo kom je bijvoorbeeld aan de grens met een hoop verschillende mensen in aanraking. Als je door de weeks bijna alleen maar tijd op de kazerne doorbrengt, is dat echt anders. Buiten dat zijn de KMar locaties veel al in de buurt van grote steden. Je ziet ook dat tegenwoordig collega’s dichter bij huis willen werken. bij de KMar werkt over het algemeen meer een stadse collega t.o.v.de Landmacht. De Landmacht locaties liggen, over het algemeen ver buiten de randstad. Die mensen wonen vaak in die omgeving. Die kennen vanuit hun woonomgeving dan ook minder diversiteit. Het is nou eenmaal zo dat in de stad meer diversiteit aanwezig is dan in kleine dorpen.’
Voorlichting
De voorlichting is er inmiddels wel bij Defensie, maar het kán beter, volgens Jerry. ‘Tijdens de opleiding wordt er aandacht aan besteed. Wat mij dan opvalt dat dit vaak gebeurd door iemand die zelf niet altijd goed begrijpt wat diversiteit en inclusiviteit nou echt inhoudt . Het zou mooi zijn als er voor de instructeurs een cursus komt op het gebied van D&I. Ik heb in de wandelgangen gehoord dat deze er aan zit te komen dus daar ben ik ontzettend blij mee.’
‘Zo hoorde ik eens: “Welkom allemaal, fijn dat jullie bij onze eenheid komen werken. We hebben een belangrijke regel: bij Defensie moet je kunnen zijn wie je bent. Wij gaan allemaal met een goede manier met elkaar om en respecteren elkaar,” punt. Het is hartstikke goed dat die man dat vertelt, maar het wordt er nu een beetje doorheen geramd. Ik noem dat ook wel afvinken. Ik denk als je daar wat dieper op in gaat, en ook vertelt wat het met iemand kan doen, als je niet jezelf kunt zijn dat er meer begrip komt, en dat onveilige situaties minder snel kunnen voorkomen.’
Sommige leidinggevenden hebben ook niet goed oog op hoe veilig iedereen zich voelt om zichzelf te kunnen zijn. ‘Ik had een gesprek met een commandant, die gaf leiding aan ongeveer 400 mensen, ik had met hem een gesprek over het belang van jezelf kunnen zijn bij Defensie. Hij zei: “Dat moet ook gewoon kunnen. Wij ervaren hier eigenlijk geen problemen, iedereen is hier echt zichzelf, daar ben ik wel van overtuigd.” Toen zei ik: “Dan ben ik wel benieuwd: hoeveel LHBT+’ers heeft u werken bij de eenheid?” Zijn antwoord: “Nee, dat hebben we eigenlijk niet. We hebben wel een lesbische vrouw werken, maar dat is het eigenlijk.” Volgens het Centraal Bureau van de Statistiek, en dan pak ik het onderzoek met het laagste resultaat, is 5% van de Nederlandse bevolking LHBT+’er. Defensie is niet helemaal vergelijkbaar met elk ander bedrijf, dus misschien werken hier wat minder LHBT+ers, dus laten we daar de helft van pakken, 2,5%. Dat betekent nog steeds dat als je 400 mensen in dienst hebt, dat je 10 LHBT+’ers in de eenheid hebt lopen. Als hij dan maar 1 LHBT’er in de eenheid kent, dan betekent dat, als je uitgaat van 2,5%, dat 9 mensen niet eerlijk kunnen of durven zijn over hun geaardheid. Of dat ze het allemaal binnen de groep houden, dat kan natuurlijk wel. Ik merkte dat hij daar wel een beetje van schrok.’
Wees jezelf en trots op wie je bent
Over de vraag of hij nog advies heeft voor collega’s die in de kast zitten, moet hij even goed nadenken. ‘Wees jezelf. Wees trots op wie je bent. Je hoeft dat niet te doen op de manier hoe voor jou een bekend persoon dat heeft gedaan. Een mooi voorbeeld is: ik ben heel blij dat Defensie een eigen boot heeft tijdens Amsterdam Pride, juist om het onderwerp LHBT+ bespreekbaar te maken, maar persoonlijk heb ik er niks mee. Je hoeft je niet te kopiëren aan een collega die uit de kast is gekomen op zijn of haar manier. Zorg wel dat de collega’s met wie je veel samenwerkt het weten, zodat je in ieder geval bij een aantal mensen écht jezelf kunt zijn. Je kan niet 24/7 een toneelstukje opspelen. Als je uit de kast kan en wil komen, dan moet dat ook kunnen, op elke Defensie locatie, op elke werkplek binnen Defensie. Als je het gevoel hebt dat dit kan, ga dan eens in gesprek met je lokale vertrouwenspersoon. Mocht je dat lastig vinden, dan kun je de SHK inschakelen en daar staan vertrouwenspersonen, geestelijke verzorgers en bedrijfsmaatschappelijk werkers, die veel casuïstiek omtrent LHBT+ hebben gehad, voor je klaar om je te helpen. Samen zorgen wij ervoor dat dit op een goede manier wordt opgelost. Defensie doet er heel veel aan om de werkplek zo veilig mogelijk te houden, dat kan ik wel echt met een gerust hart zeggen, maar we zijn er nog niet.’
Voor meer info, kijk op www.shk.nl of www.werkenbijdefensie.nl/lhbt