Ter gelegenheid van het 75 jaar bestaan van de Oorlogsgravenstichting verscheen eind november het boek Vrede vergt moed door auteur Laurens van Aggelen. In negen indringende verhalen schetst hij het gat dat oorlogsslachtoffers achterlaten.
Sinds 1946 verzorgt de Oorlogsgravenstichting wereldwijd circa 50.000 Nederlandse oorlogsgraven op dertig erevelden, met het doel daarmee de herinnering levend te houden aan slachtoffers van bezetting en oorlog. Daarbij gaat het niet alleen om burgers en militairen die omkwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar ook in de oorlogen en vredesmissies nadien.
50.000 oorlogsgraven lijkt veel, maar in Nederland en Nederlands-Indië vielen tussen 1940 en 1945 maar liefst 180.000 oorlogsslachtoffers, waarvan er 130.000 geen graf hebben. Een deel daarvan kwam in gaskamers om, anderen kregen bijvoorbeeld een zeemansgraf. Hun namen staan wel in gedenkboeken en op monumenten.
In Nederland zorgt de Oorlogsgravenstichting voor het beheer en onderhoud van 13.000 graven. Die liggen deels op Nationaal Ereveld Loenen en Militair Ereveld Grebbeberg, en verder verspreid over allerlei erehoven en algemene begraafplaatsen. Nog eens 25.000 graven worden beheerd in Indonesië.
Nog zoveel van plan
Van Aggelen heeft al vele boeken en talloze andere publicaties op zijn naam staan, met name op het gebied van de Tweede Wereldoorlog, militaire geschiedenis en de zorg voor veteranen en hun thuisfront.
In het jubileumboek Vrede vergt moed staat hij stil bij de achtergronden van het thema waarmee de Oorlogsgravenstichting het afgelopen jaar haar 75-jarig bestaan vierde: ‘Lang zouden ze leven!’
‘Dit motto illustreert dat zo’n 180.000 Nederlandse Oorlogsslachtoffers nog zoveel van plan waren,’ vertelt Van Aggelen. ‘Ze lieten een leegte achter bij partners, ouders, kinderen, broers, zussen, vrienden en relaties. Om de enorme impact daarvan te illustreren heb ik in het boek negen korte, maar zeer indringende verhalen verzameld van oorlogsslachtoffers. Het zijn dit soort verhalen achter de graven die je doen realiseren dat het herdenken pas een functie heeft als het aanzet tot nadenken.’
‘De Oorlogsgravenstichting kan niets anders doen dan proberen mensen zich te laten realiseren dat vrede en vrijheid iets is dat je dagelijks moet verwerven en zekerstellen,’ schrijft Piet Hein Donner, president van de Oorlogsgravenstichting, in het voorwoord: ‘Elke dag weer door persoonlijke inzet, door niet weg te kijken of onverschillig te zijn voor wat om je heen gebeurt…’
Laurens van Aggelen, Vrede vergt moed. 75 jaar oorlogsgravenstichting, Uitgeverij White Elephant Publishing, 160 pagina’s (€ 29,95)
Dit bericht verscheen eerder in de Militaire Courant van maart 2023.
De Militaire Courant is mede mogelijk gemaakt door Noventas verzekeringen
