In 1941 riep Italië de hulp in van Duitsland om de verdediging van hun Afrikaanse koloniën te versterken. Dat verzoek leidde tot de oprichting van het Deutsche Afrikakorps (DAK), een expeditieleger onder leiding van de beruchte maarschalk Erwin Rommel. Het leger zou verschillende operaties uitvoeren van maart 1941 tot aan hun overgave in mei 1943. Olivier Speltens maakt hier met Afrikakorps een indrukwekkend gedocumenteerd stripverhaal over in drie delen.
Door Hans Pols
In de jaren dertig van de vorige eeuw was Italië militair aanwezig in Oost-Afrika (Ethiopië, Eritrea, Somalië), en kregen ze ook een deel van Noord-Afrika in handen dat ze omdoopten tot Libië. De dictator Mussolini wilde van hieruit de Italiaanse invloed verder uitbreiden met Tunesië, toen in Franse handen, Egypte, waar de Engelsen zaten, en het Suezkanaal. Dit laatste was een belangrijke strategische locatie voor de Britten, die er de controle hadden over de aanvoer van goederen en de olievoorraad. Omdat de geallieerden zich terugtrokken stonden de Britten er alleen voor om Egypte en het Suezkanaal te verdedigen tegen een overweldigende Italiaanse meerderheid. Toch wisten de Britten eind 1940, begin 1941 de Italianen weer uit Egypte te verdrijven en Libië binnen te dringen. Met de verovering van Tripoli zouden de Britten de controle krijgen over Libië, maar de opmars werd gestaakt om manschappen naar Griekenland te kunnen sturen. Bij deze operatie (Operation Compass) leden de Italianen grote verliezen. Mussolini wilde koste wat het kost de controle over Libië behouden en riep de hulp in van Duitsland.
Daar begint het verhaal van luitenant Joachim von Richter, een beroepsmilitair die zich verdienstelijk heeft gemaakt in Frankrijk en wordt opgeroepen om zich aan te sluiten bij het DAK. Hij neemt deel aan de operaties van het Afrikakorps in 1941 en 1942 totdat daar een wreed einde aan komt. De eerste opdracht die Rommel hem en zijn mannen in hun tank geeft is: ‘Verover Tobroek’. De Panzer III-tanks waar het Afrikakorps over beschikt zijn uiterst modern, maar blijken niet te zijn voorbereid op de omstandigheden waaronder de operaties plaatsvinden. De motor loopt vol zand en de temperatuur in de tank loopt op tot boven de zestig graden: de mannen worden bijna levend geroosterd. De oorlog in Noord-Afrika wordt grotendeels vanuit de lucht uitgevochten. Terwijl daar de strijd plaatsvindt, bewegen de tanks zich langzaam door de woestijn om bij het bereiken van hun doel aan zware beschietingen te beginnen. Zolang ze onderweg zijn proberen de Britten zoveel mogelijk tanks vanuit de lucht te beschadigen. Het waren moeilijke omstandigheden waaronder de Duitse militairen moesten opereren.
Speltens heeft zich grondig gedocumenteerd en door experts laten informeren, zoals blijkt uit de gedegen inleiding van Didier Bouvy bij ieder deel en de uitgebreide bibliografie. Interessant is dat Speltens het verhaal vertelt vanuit het perspectief van Von Richter en zijn mannen. We kijken als het ware met de tankbemanning mee naar de historische gebeurtenissen waar zij aan deelnemen en krijgen op die manier een idee van hoe het is om aan boord van zo’n patservoertuig te leven. Een minpunt van deze trilogie is dat we deze mensen nauwelijks leren kennen. Over Von Richter komen we het meeste te weten, maar zelfs hij blijft wat vlak. Dat maakt het moeilijk om als lezer vertrouwd te raken met Von Richter en zijn mannen. Daar staat tegenover dat Afrikakorps erg goed is getekend. De vliegtuigen en de tanks komen realistisch over, net als het woestijnlandschap waarvan je het hete zand en de stofwolken bijna kunt voelen. Als informatief en redelijk objectief geschiedenisboek is Afrikakorps zonder meer geslaagd.
Collector’s edition
In februari zijn er collector’s editions verschenen van dit drieluik: luxe uitgaves met een hardcover, linnen rug, schetsdossier, en een door Olivier Speltens gesigneerde A4 ex libris. De oplage telt slechts honderd exemplaren, één deel kost € 49,95.
Olivier Speltens, Afrikakorps 1 t/m 3, vertaling: Frederik van Wonterghem, Uitgeverij Silvester, 48 pagina’s per deel (€ 19,95 per deel)
Dit bericht verscheen eerder in de Militaire Courant van maart 2023.
De Militaire Courant is mede mogelijk gemaakt door Noventas verzekeringen
