Rubriek ‘Mijn functie’

Defensie biedt een grote verscheidenheid aan functies. Deze keer in de schijnwerpers: de werkzaamheden van een Matroos Operationele Dienst Operaties bij de Koninklijke Marine. 

Wie: Roy  
Wat: Matroos Operationele Dienst Operaties (ODOPS) 
Waar: Aan boord van Zr.Ms. Friesland 

Wat houdt de functie in? 
‘Ik ben Matroos Operationele Dienst Operaties aan boord van Zr.Ms. Friesland. Tijdens mijn werk zit ik achter het roer en bestuur ik het schip. Ook houd ik mij bezig met het opbouwen van zeebeeld en luchtbeeld via radar, maar ook als uitkijk met een verrekijker. Dit werk gaat 24 uur per dag door, dus daarom werken we in shifts van twee keer vier uur per dag, bijvoorbeeld van 12 tot 16 uur. 
‘Naast het normale werk heb ik ook veel neventaken, dat maakt het erg afwisselend. Om een paar voorbeelden te noemen: als er een helikopter op het helikopterdek landt, ben ik één van de personen die de helikopter vast moet sjorren of af moet tanken. Daarnaast zit ik in het boarding team. Dat betekent dat ik straks in het Caribisch gebied deel uitmaak van het team dat verdachte bootjes aan moet houden die we verdenken van bijvoorbeeld illegale drugssmokkel. Ik zit ook in het Fire Support Team. Mocht er een vijand dichtbij komen, dan sta ik op de brugvleugel achter de MAG machinegeweer.’  

Militaire opleiding 
‘Ik heb eerst vmbo-tl gedaan en daarna ook Veiligheid en Vakmanschap bij de marine, dat is een mbo-opleiding met praktijkwerken bij de marine. Als je daarna echt bij de marine begint voor Matroos Operationele Dienst krijg je eerst verschillende opleidingen. Tijdens de Eerste Maritieme Militaire Vorming (van twaalf weken) krijg je discipline aangeleerd en word je militair. Je krijgt daardoor een hele bijzondere band met je collega’s. Ik heb nog vaak contact met hen. Dan krijg je weer gekke filmpjes van vrienden die met het schip op Bonaire zijn, dat is wel mooi. 
‘Daarna krijg je een vakgerichte opleiding voor Matroos Operationele Dienst Operaties (van acht weken). Dan richt je je meer op je vak, dus echt oorlogsvoering. Je sluit je opleiding af met een stage van maximaal acht maanden, waarin je je takenboek afrondt, toegespitst op het type schip. Je wordt dan ook “takenboeker” genoemd. Het is niet altijd het leukste werk om te doen, maar je bent dan wel echt aan boord van een schip. En dat maakt het weer leuk! Je hebt een praktijkleermeester die je hierbij ondersteunt.’  

Dagindeling 
‘Ik werk acht uur per dag als roerganger of voor de beeldopbouw, verdeeld over twee shifts. Er is geen dag hetzelfde. Er gebeurt altijd wel wat, een brandoefening of het oplanden van een helikopter waarbij ik moet ondersteunen. Als het nodig is word je even afgelost van je reguliere werk. Een voorbeeld van mijn dagindeling tijdens het varen ziet er zo uit: 

08.00-09.00: Wakker worden, ontbijten, schoonschippen (meehelpen met het schip schoonmaken). 
09.00-09.45: Takenboeker helpen. 
09.45-10.00: Gezamenlijk koffiedrinken.
10.00-11.15: Brandoefening. 
11.15-11.30: Lunchen. 
11.30-15.30: Naar de brug, start van de wacht als roerganger.  
15.30-16.15: Afgelost door de volgende wacht.  
16.15-16.45: Avondeten 
16.45-17.15: Briefing over de situatie om ons heen en de volgende dagen.  
17.15-20.00: Ontspanning, zoals een serie/filmpje kijken met collega’s, sporten of gamen.
20.00-23.15: Slapen 
23.15-23.30: Wakker worden, “ontbijten”.  
23.30-03.30: Naar de brug: start van de wacht als roerganger. 
03.30-08.00: Aflossing door de volgende wacht. Slapen tot 08.00 uur.  

‘Als we niet aan het varen zijn bereiden we de oefeningen van de volgende reis voor en ondersteun je bijvoorbeeld je takenboeker. Binnenliggend is het wel een stuk rustiger dan tijdens het varen. Soms help je andere diensten, bijvoorbeeld de technische dienst met munitie laden of de logistieke dienst met voeding laden. Ook zijn er best vaak opleidingen of cursussen tussen het varen door, bijvoorbeeld voor je nevenfuncties.’  

Leukste bezigheid 
‘Het leukste is om het schip te besturen als roerganger. Jij bent degene die echt het schip bestuurt! Je doet natuurlijk wat de navigatieofficier zegt, maar verder heb je een hoop verantwoordelijkheid. Ook het varen zelf is hartstikke mooi, hiervoor had ik nog nooit gevaren. Je ziet wat van de wereld, laatst was ik bijvoorbeeld op St. Lucia in het Caribisch gebied. Daar heb je ook genoeg tijd voor ontspanning op het eiland. Als je vaart, verdien je ook best wel goed. Het is heel flexibel, zo slaap je maar vijf uur per dag en zo heb je het vrij ontspannen. Soms begin je aan je dienst en een halfuur later zit je in een FRISC (snel vaartuig) om een verdachte boot te boarden.’  

Wat zijn de doorgroeimogelijkheden binnen Defensie en/of de civiele maatschappij? 
‘Je kan doorgroeien als korporaal, dat is een rang hoger. Je krijgt meer verantwoordelijkheid en leidt het team. Je kan ook FRISC-bestuurder, weapon controller of air controller worden, dan leid je de helikopter naar het schip. Zelf zou ik graag FRISC-bestuurder willen worden.  
‘Vrienden van mij werken nu in de civiele maatschappij bij Rijkswaterstaat. Je leert bij de marine wel een stukje discipline en bepaalde werkinstelling die ze in de civiele maatschappij graag zien, maar vaak is er als matroos ODOPS een omscholing nodig om aan de slag te gaan in een andere baan.’ 

Opleidingsinformatie 
Je opleiding duurt ongeveer één jaar en bestaat uit: 
Twaalf weken Maritieme Militaire Vorming: 
Je begint met de eerste maritiem militaire vorming (EMMV) van twaalf weken. Daarin leer je onder meer de algemene scheepstaken. 

Acht weken Eerste Vak Opleiding (EVO): 
Tijdens de Vaktechnische Opleiding leer je het vak dat je bij Defensie gaat uitoefenen. De duur en plaats van deze opleiding is afhankelijk van jouw krijgsmachtdeel en functie. De opleidingscentra bevinden zich op diverse plaatsen in Nederland. 

Acht maanden stage aan boord van een marineschip. 

Vereisten: 

• VMBO Kader, VMBO Gemengd, VMBO Theoretisch, MBO 2, MBO 3, MBO 4, HAVO 
• Je bent tussen de 17 jaar en 26 jaar en 11 maanden 
• Je bent tussen de 160 cm en 200 cm 
• Een bril of lenzen is geen probleem 
• Je oogafwijking mag niet groter zijn dan min 6 en plus 6 
• Je hoeft geen rijbewijs te hebben 
• Je hebt een zwemdiploma nodig 

• 

•